De voorzieningenrechter in Utrecht heeft vanmiddag geoordeeld dat twee broertjes (5 en 7) en hun moeder morgen niet mogen worden uitgezet naar Mongolië. De jongste van de twee broers is vanwege een autistische stoornis en licht verstandelijke beperking bijzonder kwetsbaar en zal zijn leven lang afhankelijk zijn van begeleiding. In Nederland ontvangt hij die begeleiding en gaat hij naar het bijzonder onderwijs. Die begeleiding en dat bijzonder onderwijs zijn in Mongolië niet gegarandeerd. Bovendien zouden de broers door de uitzetting gescheiden worden van hun vader, die op dit moment rechtmatig in Nederland verblijft, en hun zus.

Tijdens de zitting van de voorzieningenrechter die vanmorgen plaatsvond in Utrecht werd met name de situatie van het jongste kind uitvoerig besproken, onder meer naar aanleiding van een kinderrechtenrapportage van Defence for Children en diverse stukken van deskundigen die waren ingebracht. Een van die stukken was het rapport ‘Schaderisico bij uitzetting langdurig verblijvende kinderen: Een multidisciplinaire wetenschappelijke onderbouwing’ (de Schadenota) van prof. dr. Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit en dr. Elianne Zijlstra en mr. dr. Carla van Os, beide als orthopedagoog verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. De nota is onderschreven door 38 hoogleraren op het terrein van neuropsychologie, (ontwikkelings)psychologie, psychiatrie, (ortho-)pedagogiek en andere aanverwante vakgebieden.

Autisme

Uit die Schadenota blijkt dat kinderen die na jarenlang verblijf in Nederland met uitzetting worden bedreigd, extreem kwetsbaar zijn vanwege de voortdurende stress waaraan zij blootstaan en een gebrek aan stabiliteit in hun leven. Dit heeft grote gevolgen voor zowel hun huidige functioneren als voor hun functioneren in de toekomst. In de schadenota wordt geconcludeerd dat van deze groep kinderen niet kan worden verwacht dat ze zich nog kunnen aanpassen aan een nieuwe, veelal ‘verarmde’, omgeving. Dit geldt des te meer voor een kind met een autisme spectrumstoornis en een lichte verstandelijke beperking, zoals ook was aangevoerd in een aanvullende brief van professor Scherder over deze jongen. Ook de begeleiders van zijn school hadden hun zorgen over de gevolgen van de dreigende uitzetting beschreven.

Nader onderzoek

De staatssecretaris was in zijn beslissing niet ingegaan op de combinatie van omstandigheden van het jongste kind en ook op de in deze procedure bij de rechtbank ingebrachte stukken van deskundigen was niet inhoudelijk gereageerd. Ter zitting werd door de advocaat van het gezin en Defence for Children bepleit dat de staatssecretaris nader onderzoek had moeten laten doen door een ter zake deskundige om te beoordelen wat de concrete gevolgen van uitzetting voor dit kind zouden zijn. Aan de belangen van de beide kinderen was naar de overtuiging van Defence for Children in de besluitvorming volstrekt onvoldoende gewicht toegekend.

Staatssecretaris moet nieuwe beslissing nemen

Aan het eind van de middag werd duidelijk dat de voorzieningenrechter voldoende aanleiding heeft gezien om de staatssecretaris te verbieden de broers en hun moeder morgen uit te zetten. Martin Vegter, jurist bij Defence for Children: “Het is erg goed nieuws dat de rechter de uitzetting van deze kinderen verboden heeft. De staatssecretaris moet opnieuw een beslissing nemen en  het gezin mag die beslissing afwachten. Daarin zal de staatssecretaris naar de overtuiging van Defence for Children nader moeten ingaan op de stukken van deskundigen die zijn overgelegd, waaronder de Schadenota. De conclusies uit die nota zijn overduidelijk. Kinderen die lange tijd onder stressvolle omstandigheden in Nederland hebben verbleven, breng je schade toe als je hen daarna alsnog uitzet naar een verarmde omgeving die zij niet of niet meer kennen. Er is geen enkele rechtvaardiging voor om dat toch te doen en hen zo die schade toe te brengen.”

Lees meer

Over de schade die ontstaat bij kinderen door ze uit te zetten