Nederlandse Staat en waterbedrijven voor de rechter voor waterafsluitingen bij kinderen
De Nederlandse Staat en publieke waterbedrijven Dunea en PWN staan donderdag 17 februari voor de rechter omdat zij gezinnen met kinderen van drinkwater afsluiten wanneer de waterrekening niet betaald is. Volgens de aanklagers, Defence for Children en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM), is dit in strijd met internationale kinderrechten en mensenrechten.
Gezinnen in Nederland worden van het water afgesloten wanneer ze de rekening niet kunnen betalen. Kinderen zijn hiervan de dupe terwijl zij niet verantwoordelijk zijn voor de ontstane schuld. Ook heeft ieder kind op basis van het VN-Kinderrechtenverdrag een zelfstandig recht op water. Dit betekent dat overheden ervoor moeten zorgen dat ieder kind toegang tot drinkwater heeft, ook als hun ouders de rekening niet kunnen betalen, vinden Defence for Children en het NJCM. Daarom dagen zij de Nederlandse Staat en waterbedrijven Dunea en PWN voor de rechter. Vandaag is de inhoudelijke behandeling van de zaak. Een collectief van advocaten van PILP-NJCM en De Brauw vertegenwoordigt Defence for Children en het NJCM in de procedure.
Schadelijke gevolgen
Water is een basisbehoefte en essentieel voor kinderen om te kunnen leven en zich gezond te ontwikkelen. Ook de uitbraak van het coronavirus heeft laten zien dat schoon water en hygiënemaatregelen van levensbelang zijn. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie heeft elk mens 50 tot 100 liter water per dag nodig om te voorzien in de basisbehoeften en om zeer ernstige gezondheidsproblemen te voorkomen. Geen toegang tot (schoon) water veroorzaakt ook hygiënische problemen en schaamte voor bijvoorbeeld meisjes die menstrueren. Een tekort aan water kan ook impact hebben op de mentale ontwikkeling en ontplooiing van kinderen. Denk aan het niet kunnen maken van flesvoeding voor baby’s of kinderen die niet naar school kunnen door ziekte. Sommige kinderen durven niet naar school te gaan omdat ze zich niet hebben kunnen wassen.
Bescherm kinderen
Mariëlle Bahlmann, juridisch adviseur Jeugdrecht bij Defence for Children: “Water is onmisbaar voor het leven en de gezondheid van een kind. Toch weigeren de Nederlandse overheid en publieke waterbedrijven, zoals Dunea en PWN, te stoppen met het afsluiten van water bij gezinnen. Kinderen moeten vanwege hun kwetsbaarheid extra bescherming krijgen. Wij vragen de rechter daarom vandaag het afsluiten van kinderen van water als gevolg van wanbetaling te stoppen. De overheid moet maatregelen nemen. Er zijn ook andere mogelijkheden om ervoor te zorgen dat ouders de rekening betalen, zonder daarbij de rechten van kinderen te schenden.”
In strijd met internationale rechten
Merel Hendrickx, advocaat in dienstbetrekking bij PILP-NJCM: “Wanneer kinderen toch van water afgesloten worden, dan levert dit ten aanzien van hun recht op water ontoelaatbare discriminatie op. Het ontneemt kinderen van hun recht op de best mogelijke gezondheid. Waterbedrijven controleren niet of het om gezinnen met kinderen gaat wanneer zij huishoudens afsluiten van het water. De overheid beschermt kinderen niet tegen afsluitingen, maar staat dit juist toe. Dit is in strijd met kinderrechten en mensenrechten die zijn vastgelegd in het VN-Kinderrechtenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.”
Afsluitbeleid
Concrete cijfers over het aantal afsluitingen ontbreken, maar jaarlijks worden naar schatting 500 tot 750 gezinnen (bron: EenVandaag) met kinderen van water afgesloten. Sommige gezinnen zitten maanden zonder kraanwater. Vanwege het coronavirus worden huishoudens nu niet van water afgesloten. Toch hebben de waterbedrijven al aangekondigd weer over te gaan tot afsluiting wanneer de coronamaatregelen voorbij zijn.
Huishoudens die van het water worden afgesloten kunnen een waterzak met 12 liter water per persoon krijgen om de eerste vier dagen door te komen. Een kind dat van het water is afgesloten heeft in dat geval toegang tot 3 liter water per dag. Dat is de ver onder de 50 tot 100 liter water, die ieder persoon volgens de WHO per dag nodig heeft.
Splits betaling en levering
Dat de toegang tot voldoende schoon drinkwater een kinderrecht is, betekent volgens Defence for Children en het NJCM niet dat water gratis moet zijn. De betaling en de levering zijn te splitsen. De watervoorziening kan beschikbaar blijven als er kinderen in het geding zijn, terwijl de vordering van het drinkwaterbedrijf op de ouders blijft bestaan. Dat gebeurt immers ook al bij kwetsbare consumenten met ernstige gezondheidsrisico’s die anders ook van het water zouden zijn afgesloten.
---
Noot voor de pers en achtergrondinformatie (niet voor publicatie)
- Wil je bij de zitting aanwezig zijn? Meld je aan bij Nienke Toren, persvoorlichter a.i. Defence for Children: 06 20 66 85 71/ nienketoren@gmail.com
- Dagvaarding
- Dossier 'Recht op Water'