Vanaf dinsdag 18 januari 2022 worden kinderen tussen de vijf en twaalf jaar uitgenodigd voor een vaccinatie met het Pfizervaccin. Het is, zoals Defence for Children eerder stelde, aan de ouders of voogd om een beslissing te nemen over wel of niet vaccineren van hun kinderen. Daarbij moeten ze het belang van hun kind vooropstellen en ook vragen naar de mening van het kind zelf. Het uitoefenen van enige druk of dwang op ouders/voogden of kinderen moet, zo zegt ook de Gezondheidsraad, worden voorkomen. Defence for Children vindt het belangrijk dat de overheid het vaccineren van kinderen niet verbindt aan het wel of niet openhouden van de scholen.

De wetenschappelijke kennis over de verschillende coronavarianten en de vaccins ontwikkelt zich voortdurend en dit bemoeilijkt het maken van een goede afweging voor ouders/voogden. Defence for Children vindt het, net als de Gezondheidsraad, belangrijk dat er begrijpelijke en zo objectief mogelijke informatie beschikbaar is voor ouders en kinderen op basis waarvan een keuze kan worden gemaakt. De uitnodigingsbrief bevat wel informatie voor ouders/voogden, maar niet voor kinderen zelf. Dat ouders/voogden beslissen over vaccinatie van kinderen, wil niet zeggen dat kinderen geen recht hebben op passende informatie. Het kan en moet anders! 

Defence for Children zet via dit artikel enkele aanvullende inzichten op een rij.[1]

Mogelijke indirecte gezondheidswinst

Vaccinatie van kinderen moet, om niet in strijd te zijn met het VN-Kinderrechtenverdrag, altijd een zekere mate van gezondheidswinst (direct of indirect) voor henzelf opleveren. De Gezondheidsraad schrijft in zijn advies dat beperkte toegang tot bijvoorbeeld school, sport en sociale contacten kan leiden tot een slechtere (mentale) gezondheid en sociaal-emotionele ontwikkeling, en tot leerachterstanden bij kinderen. Vaccinatie kan dit deels voorkomen, al is volgens de raad niet te zeggen in welke mate.

Het herhaaldelijk sluiten van de scholen is niet in het belang van kinderen geweest. Nu de scholen onlangs weer zijn geopend, moet een jojo-effect worden voorkomen. Dat betekent dat de overheid alles op alles moet zetten om nieuwe sluitingen te voorkomen. Vaccinatie van kinderen is daarvoor geen garantie. Daarbij moet worden bedacht dat de Omikronvariant zo besmettelijk is, dat ook landen waar de kinderen al zijn gevaccineerd kampen met besmettingen op scholen. Het openhouden van de scholen is niet de verantwoordelijkheid van kinderen, maar van de overheid. Daarom benadrukt Defence for Children dat de overheid breder moet kijken en moet investeren in alternatieven om scholen veilig open te houden. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is het zorgen voor een goede ventilatie op alle scholen.

Mogelijke directe gezondheidswinst

Vaccinatie beschermt gedeeltelijk tegen corona. Bij volwassenen voorkomt het, voor zover nu bekend, kort na inenting zo’n driekwart van de besmettingen met de Omikronvariant. De bescherming lijkt na een maand of drie minder te worden. Vaccinatie beschermt goed tegen complicaties. Zo lijken kinderen nadat ze zijn gevaccineerd veel minder risico te hebben om in het ziekenhuis te belanden met ernstige corona of MIS-C. Na een coronabesmetting worden jonge kinderen heel zelden zwaar ziek, zo laten verschillende onderzoeken zien. Op de website van de Rijksoverheid staat dat ongeveer één op de 5.000 tot 10.000 kinderen van 5 tot en met 11 jaar ernstig ziek wordt van COVID-19. Deze kinderen worden dan meestal opgenomen in het ziekenhuis. Of de Omikronvariant bij jonge kinderen ernstiger uitpakt is nog onduidelijk. Ook long Covid komt bij kinderen voor, maar het is onduidelijk hoe vaak en hoelang de klachten aanhouden. Een zeldzame, maar ernstige complicatie na een coronabesmetting is MIS-C. Dat is een ontstekingsziekte waarbij kinderen aanhoudende koorts hebben, met mogelijk orgaanfalen tot gevolg. Voor de leeftijdsgroep 5- tot en met 11-jarigen wordt het risico op MIS-C door de Gezondheidsraad geschat op één op 3.000 tot 4.000 kinderen per jaar. In een update op 19 januari 2022 van het vaccinatie-advies voor kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 11 jaar geeft de Gezondheidsraad aan dat kinderen die al een corona-infectie hebben gehad een nog kleiner risico lopen om ernstig ziek te worden na een nieuwe besmetting. Zij hebben met name een kleinere kans om MIS-C te krijgen.

Bijwerkingen vaccinatie

Tegenover de gezondheidswinst die gepaard gaat met vaccineren, staan relatief beperkte nadelen, aldus de Gezondheidsraad. De meeste kinderen zullen na vaccinatie kortdurend last hebben van vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn of koorts. De kans op zeldzame bijwerkingen, zoals myocarditis (ontsteking van de hartspier) is volgens de raad zeer laag. De kans op bijwerkingen op de lange termijn achten experts klein. De als kinderarts aan het OMT verbonden Károly Illy stelt in het AD van 12 januari 2022: ‘Bij jonge kinderen is de kans op heel erg ziek worden door corona heel erg klein en heel erg zeldzaam, maar de kans op een ernstige bijwerking [van het vaccin] is nóg kleiner en nóg zeldzamer.’

Voorkom enige druk of vaccinatiedrang

Defence for Children herhaalt dat de keuze om al dan niet gebruik te maken van het aanbod van vaccinatie een vrijwillige keuze moet zijn. Deze keuze moet in het belang van het kind zijn. Als ouders besluiten hun kind niet te laten vaccineren, mogen daar geen consequenties aan worden verbonden vanuit de overheid of scholen. Voorkomen moet worden dat ouders of kinderen enige druk of vaccinatiedrang ervaren. Mede daarom vindt Defence for Children het extra belangrijk dat de overheid het wel of niet openhouden van de scholen niet verbindt aan het vaccineren van kinderen. Wij roepen de overheid op te investeren in andere oplossingen, zoals goede ventilatie, om scholen op een zo veilig mogelijke manier open te houden, en in betere voorlichting die specifiek op ouders en jongere doelgroepen is gericht.

Meer informatie

• Vaccinaties vijf- tot twaalfjarigen: toegang tot informatie en geen drang 

[1] Disclaimer: onderstaande informatie is gebaseerd op wat nu bekend is. Wij erkennen dat deze informatie wellicht niet volledig is en dat er ook andersdenkende wetenschappers zijn.