Op 17 juni stemde het Europees Parlement met een ongekend grote meerderheid voor historische versterkingen van de EU-richtlijn tegen seksueel kindermisbruik. Met 599 stemmen voor en slechts 2 tegen toont het Parlement politieke eensgezindheid over de noodzaak om kinderen, ook online, beter te beschermen. 

Het Europees Parlement stelt duidelijk: seksueel misbruik van kinderen moet krachtiger en grensoverschrijdend worden aangepakt. De nieuwe positie van het Europees Parlement bevat een reeks belangrijke doorbraken: 

• Gelijke behandeling van online en offline seksueel kindermisbruik onder EU-wetgeving; 

• Expliciete strafbaarstelling van grooming en seksuele (financiële) afpersing (sextortion); 

• Strafbaarstelling van het maken, bezitten en verspreiden van AI-gegenereerd kindermisbruikmateriaal; 

• Het volledig afschaffen van verjaringstermijnen voor seksueel misbruik van kinderen; 

• Strafbaarstelling van het livestreamen van seksueel kindermisbruik; 

• Een verbod op zogenaamde “pedofielenhandleidingen” die instructies geven voor misbruik of het omzeilen van opsporing. 

AI-gegenereerd kindermisbruik materiaal 

AI-modellen die gebruikt worden om kindermisbruik materiaal te genereren, worden getraind en gevoed met echt kindermisbruik materiaal. Uit meerdere onderzoeken (bijvoorbeeld van Protect Children) blijkt dat de stap van (AI) kindermisbruik materiaal kijken naar contactdelicten tegen kinderen, klein is. In het voorstel van het Europees Parlement wordt “AI-gegenereerd kindermisbruik materiaal hetzelfde behandeld als echt kindermisbruikmateriaal”, aldus Europarlementariër Jeroen Lenaers (Nederland/EVP) die het dossier leidt. Dit is belangrijk, onder andere omdat het aantal AI-gegenereerde beelden van kindermisbruik het afgelopen jaar met meer dan 1342% is toegenomen (NCMEC). 

Defence for Children Nederland stelt dat AI-gegenereerd kindermisbruikmateriaal altijd moet worden gezien als seksueel misbruik. Het wakkert seksuele belangstelling voor kinderen aan, normaliseert misbruik en vergroot het risico op nieuw misbruik. Bovendien draagt het actief bij aan het bredere probleem van seksueel kindermisbruik: AI-modellen worden getraind met echt misbruikmateriaal en houden zo de hele schadelijke keten van productie, verspreiding en exploitatie in stand. Vergelijkbaar met het produceren van synthetische drugs: ook al is het ‘kunstmatig’, het voedt een crimineel systeem vol menselijk leed. Duidelijke wetgeving en een verbod zijn essentieel om kinderen écht te beschermen. 

Afschaffen van de verjaringstermijn  

In Nederland is er sinds 2013 geen verjaringstermijn meer voor ernstige seksuele misdrijven tegen kinderen. Celine Verheijen, programmacoördinator seksuele uitbuiting: “Dat is belangrijk, want het kan lang duren voordat mensen durven te praten over wat hen is aangedaan. Je ziet vaak dat mensen pas over het misbruik dat ze als kind hebben meegemaakt gaan praten wanneer ze volwassen zijn.” Studies tonen aan dat het gemiddeld 9 tot 15 jaar duurt voordat slachtoffers hun misbruik bekendmaken – als ze dat überhaupt al doen.

In veel Europese landen is er echter nog wel een verjaringstermijn. ECPAT International, waarvan Defence for Children - ECPAT lid is, lobbyde daarom afgelopen tijd voor het Europees breed afschaffen van de verjaringstermijn, onder andere middels een petitie. Celine: “Wanneer er een Europese richtlijn is, dienen Europese landen zich daaraan te houden. Dat is belangrijk, want daders kunnen nu profiteren van verschillen tussen landen.” 

Nederlandse regering: respecteer deze historische stap 

De positie van het Europees Parlement laat zien dat verandering mogelijk is en er bewustzijn is over de impact van deze misdaden. Dat het Europese Parlement luistert naar de stem van overlevenden en kinderrechtenorganisaties geeft goede hoop. Maar het werk is nog niet klaar. In de komende maanden moet het Europees Parlement met de Raad van de EU onderhandelen over de definitieve richtlijn. Defence for Children Nederland roept de lidstaten, en dus ook de Nederlandse regering, op om deze historische stap te respecteren en het voorbeeld te volgen.