De rechtbank Amsterdam heeft in de uitspraak van 12 april 2023 in de zaak van Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM) tegen pornografische videosite xHamster bepaald dat xHamster alleen pornografische amateurvideo’s mag blijven publiceren indien de toestemming is verkregen van alle personen die in beeld komen. Toestemming van bijvoorbeeld alleen de producent van de video of diegene die de video online wil zetten, is onvoldoende. Defence for Children-ECPAT vindt het een overwinning voor de rechten en privacy van alle slachtoffers en in het bijzonder van kinderen.

Bescherming van kinderen

Celine Verheijen van Defence for Children-ECPAT: “Naaktbeelden online zetten van kinderen en jongeren mag natuurlijk niet, maar op beeldmateriaal is het soms niet duidelijk of het een minderjarig kind betreft. In de praktijk leidt dit ertoe dat dit beeldmateriaal dan toch online komt te staan. De uitspraak van de rechtbank betekent dat websites veel meer moeten doen voorafgaand aan publicatie van pornografisch beeldmateriaal en dat levert automatisch ook meer bescherming op voor kinderen en jongeren.”

Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag hebben kinderen het recht om beschermd te worden tegen seksuele uitbuiting. Zeker bij hen is veelal sprake van schaamte of dwang, waardoor ze geen hulp durven te zoeken en niet kenbaar durven te maken dat zij op expliciet seksueel beeldmateriaal te zien zijn. Slachtoffers zijn vaak hun hele leven bang dat materiaal van hen opduikt en mensen hen herkennen, zoals Defence for Children vaker hoort van ervaringsdeskundigen van het aan ons verbonden platform HOPE. Het is voor slachtoffers, en zeker voor kinderen en jongeren, heel moeilijk om zelf beeldmateriaal offline te halen.

Beelden verwijderen

Tijdens de rechtszaak bleek dat op de website van xHamster miljoenen video’s online staan zonder dat xHamster over expliciete toestemming van de personen in beeld beschikt. De rechtbank bepaalde dat xHamster alle online amateurvideo’s met pornografisch beeldmateriaal van personen die in Nederland wonen, moet verwijderen indien geen expliciete toestemming van die personen is of wordt verkregen. Evenmin mogen amateurbeelden van niet in Nederland woonachtige personen toegankelijk blijven in Nederland indien geen expliciete toestemming van die personen is of wordt verkregen. Om er zeker van te zijn dat xHamster zich aan het vonnis houdt, legde de rechtbank een dwangsom op van € 10.000,-- per video die, tegen het verbod in, online blijft staan. De dwangsom kan oplopen tot € 30.000,-- euro per video indien xHamster geen maatregelen treft en/of niet aantoont dat toestemming is verkregen.

Vervolg op eerdere gewonnen rechtszaak

De overwinning volgt na een eerdere overwinning van de mede door het EOKM aangespannen rechtszaak tegen de website vagina.nl. In de uitspraak in die zaak oordeelde de rechtbank Amsterdam op 16 februari 2022 dat het onrechtmatig is zogenaamde pornografische amateurbeelden te publiceren, tenzij de service provider zich ervan heeft vergewist dat iedereen in beeld daarmee instemt.

Investeer in aanpak online seksuele uitbuiting

Het Optioneel Protocol aangaande de verkoop van kinderen, kinderprostitutie en kinderpornografie bij het VN-Kinderrechtenverdrag, dat door Nederland is ondertekend, bepaalt dat de overheid alles in staat moet stellen om te voorkomen dat expliciet seksueel beeldmateriaal van kinderen online komt en wanneer dit onverhoopt toch gebeurt, de betreffende beelden offline moeten worden gehaald. Defence for Children–ECPAT vindt dat de overheid zich hiertoe meer moet inspannen door ook voldoende te investeren in een strafrechtelijke aanpak van personen en/of bedrijven die hiervoor verantwoordelijk zijn. Zolang de capaciteit bij zowel het Openbaar Ministerie als de politie beperkt is, is het is van groot belang dat organisaties zoals het EOKM via het civiele recht kunnen opkomen voor slachtoffers.

Defence for Children-ECPAT wil dan ook, als blijk van steun, de crowdfunding-actie van het EOKM om soortgelijke rechtszaken te kunnen bekostigen, onder de aandacht brengen. De actie is gestart onder de naam “Niet zonder mijn toestemming”.

Meer informatie:

• Crowdfunding-actie van het EOKM 
• De uitspraak van 12 april 2023
• De uitspraak van 16 februari 2022
• Optioneel Protocol aangaande de verkoop van kinderen, kinderprostitutie en kinderpornografie bij het VN-Kinderrechtenverdrag
• Onderzoeksrapport Jongerenteam FOCUS ‘Wachten tot het overgaat’
• De online Termenchecker in de context van seksuele uitbuiting en seksueel misbruik van kinderen