Kinderombudsman: kinderen onzichtbaar en ongehoord bij huisvestigingsproblemen
Het belang van het kind moet worden meegewogen bij huisvestigingsproblemen vanwege armoede in gezinnen met kinderen. Dat concludeert Kinderombudsman Margrite Kalverboer uit de verhalen van kinderen in de vandaag gepubliceerde verhalenbundel ‘Ongehoord, de onzichtbaarheid van kinderen met huisvestigingsproblemen’. Het VN-Kinderrechtenverdrag geeft duidelijke richtlijnen over hoe in besluiten over huisvestigingsproblemen van gezinnen rekening gehouden moet worden met de belangen van kinderen. Als aanvulling is ook de handreiking ‘Het beste besluit voor het kind bij huisvestigingsproblemen’ gepubliceerd. Hierin legt de Kinderombudsman een stappenplan vast dat gemeenten en de Rijksoverheid kunnen helpen bij het nemen van een besluit over huisvestigingsproblemen van gezinnen met minderjarige kinderen in het belang van het kind. Defence for Children krijgt regelmatig dakloosheidszaken op de Kinderrechtenhelpdesk en is in dit kader betrokken geweest bij de verhalenbundel.
Publicatie ‘Ongehoord’
Zodra gezinnen met kinderen bij de gemeente aankloppen vanwege huisvestigingsproblemen, is de reflex om zo snel mogelijk te zorgen voor een dak boven hun hoofd. Er wordt direct een besluit genomen met de beste bedoelingen, maar belangrijke zaken, zoals de vraag wat betekent het besluit voor de ontwikkeling van de kinderen, worden niet onderzocht. Margrite Kalverboer: "Huisvestingsproblemen voor kinderen strekken verder dan alleen een gebrek aan een dak boven hun hoofd. Kinderen worden geconfronteerd met onzekerheid over de toekomst, instabiliteit door vele verhuizingen, gestreste ouders die geen of onvoldoende tijd en aandacht voor hen hebben, wisselingen van school en verlies van vriendschappen. Dit zijn schadelijke gevolgen voor het welzijn en de ontwikkeling van kinderen." De Kinderombudsman wil met de publicatie ‘Ongehoord’ kinderen die met huisvestigingsproblemen te maken krijgen uit de schaduw halen. De publicatie bevat verhalen van problemen rondom huisuitzetting, inschrijving in de gemeente en voorrangprocedures waar kinderen tegenaan lopen, die exemplarisch zijn voor de zaken over huisvestiging die de Kinderombudsman in het afgelopen jaar heeft ontvangen.
Signalen Kinderrechtenhelpdesk
Via de Kinderrechtenhelpdesk ontvangt Defence for Children ook al langere tijd zorgelijke signalen over gezinnen met kinderen die problemen hebben op het gebied van onderdak en huisvesting. In de praktijk komt het voor dat hulpverleners dreigen kinderen bij hun ouders weg te halen als de ouders dakloos zijn of dreigen te raken. Dakloze gezinnen worden ook niet altijd toegelaten tot de maatschappelijke opvang omdat er vaak onvoldoende plek is voor gezinnen. De situatie waarin deze kinderen zich bevinden, staat vaak op zeer gespannen voet met de rechten die zij hebben, zoals hun recht op een toereikende levensstandaard – waar huisvesting ook onderdeel van uitmaakt - en hun recht op gezinsleven. Defence for Children onderschrijft de bevindingen van de Kinderombudsman: in de praktijk wordt te weinig gekeken naar de rechten van de kinderen en ligt de focus te veel op de positie van de ouders en hetgeen zij hebben gedaan of hebben nagelaten.
Handreiking Kinderombudsman
Kinderen vertellen in de verhalenbundel ‘Ongehoord’ niet te worden gehoord over wat zij nodig hebben, terwijl een besluit over huisvestiging veel invloed heeft op hun leven. Volgens het VN-Kinderrechtencomité vraagt een goed onderbouwd besluit om een kindvriendelijk en volledig onderzoek. In het besluit over huisvestiging zou dus ook rekening moeten worden gehouden met het ontwikkelingsbelang en de mening van het kind. De handreiking beschrijft daarom in vier stappen naar het beste besluit voor het kind. Met de handreiking krijgt het belang van het kind een vaste plek in de besluiten die gemeenten nemen over de huisvestiging van gezinnen. Indien nodig, moeten wet- en regelgeving, beleid en uitvoering hierop worden aangepast, aldus de Kinderombudsman
Ieder kind heeft het recht om veilig en gezond op te groeien. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is het hebben van een dak boven je hoofd. Helaas is dit voor sommige kinderen in Nederland niet vanzelfsprekend. Met de geboden handreiking biedt de Kinderombudsman handvatten aan de praktijk om op een kindvriendelijke wijze te werk te gaan wanneer het gaat om huisvestingzaken.