30 jaar Kinderrechtenverdrag: het vieren waard!
20 Nov 2019
Mirjam Blaak
Directeur-bestuurder Defence for Children
Scroll down
Scroll down
Mirjam Blaak
Directeur-bestuurder Defence for Children
Happy birthday! Vandaag is het een speciale internationale dag voor de rechten van het kind. Het Kinderrechtenverdrag bestaat vandaag 30 jaar. Het was op 20 november 1989 dat de Verenigde Naties het Kinderrechtenverdrag aannamen. Bij de Verenigde Naties vieren ze vandaag een groot feest met taart om deze verjaardag te vieren. In gedachten blaas ik de dertig kaarsen op de taart uit en doe een wens.
Het Kinderrechtenverdrag is een prachtig verdrag met veel potentie om de omstandigheden van kinderen te verbeteren. Het Verdrag is niet alleen een juridisch bindend document dat in de rechtspraak kan worden toegepast en waarover we voorlichting en advies kunnen geven. Het is veel meer dan dat. Het Verdrag draagt ook een pedagogische boodschap uit, die gebaseerd is op pedagogische en ontwikkelingspsychologische inzichten. Het is aan ons allemaal om deze boodschap nadere invulling te geven en in de praktijk te brengen. Ik denk hierbij aan de invulling van de begrippen ‘belang van het kind’, ‘ontwikkelende vermogens’, ‘rijpheid’ of ‘waardigheid’. Het Kinderrechtenverdrag roept ons op om op een andere manier te kijken naar kinderen.
Het Kinderrechtenverdrag gaat daarnaast ook over de verplichtingen van regeringen om kinderrechten te implementeren. Met uitzondering van de Verenigde Staten, hebben alle landen ter wereld het Kinderrechtenverdrag geratificeerd. Hiermee hebben de regeringen aangegeven dat zij kinderrechten belangrijk vinden én dat zij de verplichting op zich nemen om zich te houden aan de kinderrechten die in het Kinderrechtenverdrag zijn vastgelegd. De meerderheid van de artikelen in het verdrag begint met een zin waarin de staat wordt aangesproken op hun verantwoordelijkheid voor kinderen.
Dit maakt het een krachtig instrument om met de overheid in gesprek te gaan en te wijzen op hun verantwoordelijkheid voor kinderrechten. Dit is heel hard nodig, zowel in Nederland als wereldwijd. Om twee voorbeelden te noemen. Gisteren, op 19 november 2019, is de United Nations Global Study on Children Deprived of Liberty gepubliceerd. Daaruit blijkt dat meer dan 7 miljoen kinderen wereldwijd te maken hebben met vrijhheidsbeneming in zorginstellingen, immigratiedetentiecentra, politiecellen, gevangenissen en andere vormen van detentie. Onafhankelijk VN-Expert professor Manfred Nowak noemt het een vorm van structureel geweld tegen kinderen. Ook voor Nederland geldt dat een veel te hoog aantal kinderen met vrijheidsbeneming te maken krijgt, terwijl dit volgens het Kinderrechtenverdrag een uiterste middel zou moeten zijn.
De Speciaal Vertegenwoordiger van de Verenigde Naties over Geweld tegen Kinderen, Najat Maalla M’jid noemt geweld tegen kinderen een stille epidemie. Naar schatting krijgt de helft van de kinderen ter wereld er mee te maken. Het is hoog tijd dat geweld tegen kinderen stopt en dat kinderen die slachtoffer zijn van geweld (kindermishandeling, seksueel geweld, seksuele uitbuiting, oorlogsgeweld, geweld in instellingen) de juiste hulp en ondersteuning krijgen. Ook is het belangrijk dat procedures kindvriendelijk zijn, zodat kinderen die geweld hebben meegemaakt daadwerkelijk bescherming krijgen, ervaren dat zij rechten hebben en niet verder beschadigd raken. Dit is waar wij ons voor inzetten in Nederland en elders. Met de Girls Advocacy Alliance doen we dat samen met jonge kinderrechtenverdedigers, zoals we gisteren hebben laten zien bij de Verenigde Naties in Genève.
Langzaamaan boeken we vooruitgang. Ik kan wel mooie voorbeelden noemen, maar ik ben toch overwegend somber. Nog te veel kinderen kunnen niet veilig en gezond opgroeien. Zo bleek deze week uit inspectierapporten dat kinderen in Nederland met complexe problemen nog steeds niet altijd de hulp krijgen die zij nodig hebben. Er zijn te veel misstanden waar kinderen de dupe van worden. Kinderen hebben gelijke rechten, maar nog niet alle kinderen krijgen gelijke kansen. De kinderen rekenen op ons. Kortom, we hebben nog veel werk te doen om de Nederlandse overheid te overtuigen haar verantwoordelijkheid voor kinderen op te pakken en samen kinderrechten te realiseren. Gelukkig kunnen wij dat doen met het Kinderrechtenverdrag in de hand. Dat biedt hoop.