Protecting children in Kosovo

De uitdaging

In Kosovo leven veel kinderen in armoede. Bedelen door kinderen is een van de problemen waar het land mee kampt. Deze kinderen zijn extra kwetsbaar om slachtoffer te worden van seksuele uitbuiting, huiselijk geweld en andere vormen van verwaarlozing. Om kinderen te kunnen beschermen tegen verschillende vormen van verwaarlozing, mishandeling, uitbuiting en criminaliteit is een kinderbeschermingssysteem nodig. Op het gebied van kinderbescherming heeft Kosovo een relatief goed wettelijk kader. Maar bepalingen over kinderbescherming zijn onder veel verschillende wetten opgenomen waardoor het moeilijk is om ze toe te passen in de praktijk. Volgens de Europese Commissie is het kinderbeschermingssysteem in Kosovo op centraal en lokaal niveau zelfs versnipperd. De uitdaging is om een efficiënt en goed gestructureerd kinderbeschermingssysteem te ontwikkelen op basis van EU-normen. Hiertoe richt het programma zich op het institutionaliseren van een specifieke vorm van multi-sectorale samenwerking op casus niveau in kinderbeschermingszaken.

Defence for Children en Terre des Hommes Kosovo hebben de krachten gebundeld om het kinderrechtensysteem in Kosovo te versterken in nauwe samenwerking met de Kosovaarse overheid. Het programma is afgerond en had een looptijd van januari 2014 tot en met maart 2016.

In die periode is er een wetsontwerp ontwikkeld betreffende kinderbescherming, die op 20 mei 2016 is goedgekeurd door het Kosovaarse parlement. Daarnaast is er een werkprotocol 'Inter sectoral collaboration in child protection cases' en een trainingshandboek 'Modules on Child Protection' gemaakt.

Wat doen we?

Bilaterale uitwisseling tussen Kosovo en Nederland vormt een belangrijke component in het programma. Experts vanuit de Nederlandse en Kosovaarse overheid, maar ook daarbuiten zoals vanuit de Universiteit Leiden, werken nauw met elkaar samen. De uitwisseling vindt ook plaats tussen verschillende overheidslagen in Kosovo, nationaal en lokaal, en de praktijk. Centraal in het programma staat het institutionaliseren van multi-sectoraal werken op casus niveau in kinderbeschermingszaken in Kosovo. Kinderen van wie de situatie wordt ingeschat op midden of hoog risico worden in dit overleg besproken. Bij het kind of gezin betrokken professionals uit verschillende disciplines zijn aanwezig bij het overleg en komen samen tot een plan van actie.

Het programma richt zich enerzijds op het borgen van deze werkwijze in wet-, regelgeving en beleid. Daartoe wordt de bestaande wet- en regelgeving geanalyseerd resulterend in aanbevelingen. In samenwerking met de Kosovaarse overheid wordt ondersteuning geboden bij het aanpassen van bestaande regelgeving en het ontwikkelen van een nieuwe Kinderbeschermingswet om het kinderbeschermingssyteem te versterken en het multi-sectoraal samenwerken op casusniveau te borgen. Anderzijds richt het programma zich op de capaciteitsversterking van de professionals. Daartoe wordt een working protocol voor de multi-sectorale samenwerking en een serie trainingsmodules voor de professionals die direct met deze kinderen werken ontwikkeld. Over de toepassing van dit protocol zijn trainers in Kosovo getraind.

Resultaten

De resultaten die zijn beoogd om de doelstelling van het programma te realiseren:

Het verduidelijken van de taken, verantwoordelijkheden en methoden van samenwerking tussen de nationale en lokale actoren in het geval van kinderbescherming in Kosovo.
Het versterken van de nationale en lokale actoren om wetgeving en beleid met betrekking tot multi-sectorale coördinatie bij kinderbeschermingsgevallen in de praktijk uit te voeren.

De resultaten die zijn bereikt:

Er is een wetsontwerp ontwikkeld betreffende kinderbescherming. Dit wetsontwerp is op 20 mei 2016 goedgekeurd, waarmee een belangrijke stap is gezet in de versterking van het kinderbeschermingssysteem. In de wet worden taken, verantwoordelijkheden en methoden van samenwerking tussen de nationale en lokale actoren en op casusniveau in kinderbeschermingszaken in Kosovo verduidelijkt.
Er is een werkprotocol ontwikkeld. Professionals zijn getraind om hiermee te werken. Vanaf juni 2016 wordt er gewerkt volgens dit protocol. Het Werkprotocol draagt bij aan een efficiënte samenwerking tussen organisaties in kinderbeschermingszaken.
Een handboek is ontwikkeld met negen trainingsmodules voor professionals die werken met kinderen en gezinnen in kinderbeschermingszaken. De inhoud van de modules is mede bepaald aan de hand van de uitkomsten van een onderzoek naar de informatiebehoefte onder professionals. Bovendien is samengewerkt met de universiteit van Pristina.

Impact

Door middel van het programma Protection Children In Kosovo: From Police To Practice wordt de Kosovaarse overheid ondersteund bij het versterken van hun kinderrechtensysteem. Het accent ligt daarbij op de implementatie van regelgeving en capaciteitsbevordering onder professionals.

Samenwerking

Voor het programma Protection Children In Kosovo: From Police To Practice werkt Defence for Children samen met Terre des Hommes Kosovo.

Financiering

Het project wordt gefinancierd door het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Myra ter Meulen

Myra is als expert preventie en aanpak kindermishandeling betrokken: "Ik vond het verrassend te ervaren hoe betrokken de ambtenaren en de werkers waren bij het maken van de nieuwe kinderbeschermingswet in Kosovo. De ene dag zaten we aan tafel wetsteksten te maken en de volgende dag hoorde ik, tijdens onze training multidisciplinair werken, een politieman tegen een hoge ambtenaar zeggen: "Kijk nou naar de ogen van dat kind, dan zie je toch dat het verwaarloosd of mishandeld wordt?"