Alarmerende toename beelden seksueel misbruik van kinderen in online versleutelde chatgroepen
Het Openbaar Ministerie (OM) meldt dat beelden van seksueel misbruik van kinderen steeds vaker worden verspreid in versleutelde online chatgroepen. Binnen deze chatgroepen zijn berichten alleen zichtbaar voor de verzender en ontvanger. Dit zorgt voor anonimiteit, waardoor misbruikers niet snel worden gepakt. Daarnaast stijgt de vraag naar steeds gewelddadiger en extremere beelden binnen online misbruiknetwerken. Europese regelgeving blijft uit, waardoor misbruikers ongestoord beelden van seksueel misbruik van kinderen kunnen blijven verspreiden.
Waarom wetgeving dringend nodig is
Het maken en verspreiden van beelden waarop seksueel misbruik te zien is laten levenslange littekens achter bij slachtoffers. Zelfs als daders stoppen blijven beelden online circuleren. Slachtoffers ervaren blijvende angst, schaamte en machteloosheid. De continue confrontatie met het misbruik leidt vaak tot ernstige psychische klachten zoals PTSS, depressie en angststoornissen.
Naast de toename van de verspreiding van beelden van misbruik van kinderen, wordt ook de inhoud van het gedeelde materiaal steeds gewelddadiger en extremer. Zo circuleren binnen de online misbruiknetwerken beelden van marteling, dierenmishandeling en extreme gewelddaden. Dit maakt wetgeving des te urgenter: zonder maatregelen blijven daders onbestraft en worden slachtoffers levenslang geconfronteerd met hun misbruikbeelden.
Privacy versus bescherming: een valse tegenstelling
De voorgestelde EU-verordening beschermt kinderen tegen online seksueel misbruik. Sommige critici vrezen dat de verordening de privacy van gebruikers schendt, maar dit is een misvatting. De verordening verplicht online platforms om risicoanalyses uit te voeren en maatregelen te nemen om de verspreiding van misbruikmateriaal te voorkomen. Pas als deze maatregelen niet afdoende zijn, kan een rechter een detectiebevel opleggen.
Technologische oplossingen, zoals hash-matching en on-device scanning, maken het mogelijk om alleen strafbaar materiaal te detecteren. Hash-matching vergelijkt afbeeldingen met bekende misbruikbeelden, zodat deze snel herkend en verwijderd kunnen worden. On-device scanning detecteert strafbaar materiaal direct op het apparaat van de gebruiker, zonder data naar derden te sturen. In versleutelde omgevingen kan bijvoorbeeld worden gewerkt met detectie- en blokkeringsmechanismen die gebruikers waarschuwen zonder automatische rapportage aan autoriteiten.
Kinderen hebben het recht op zowel bescherming als privacy. Dit recht is vastgelegd in het VN-Kinderrechtenverdrag en specifiek in General Comment 25. De verordening waarborgt beide rechten door technologie in te zetten die misbruik detecteert en voorkomt én de privacy van gebruikers respecteert.
Verantwoordelijkheid van overheden en platforms
De bescherming van kinderen mag niet afhankelijk zijn van de vrijwillige medewerking van technologiebedrijven. Overheden dragen de plicht om kinderen te beschermen en moeten voorkomen dat online platforms uitgroeien tot vrijhavens voor daders van seksueel misbruik van kinderen.
Toch blijft Europese regelgeving uit doordat lidstaten het in de Raad van de Europese Unie niet eens kunnen worden over een wet ter bestrijding van online misbruik van kinderen. Nederland heeft zich tot nu toe actief onthouden van een standpunt over de EU verordening ter voorkoming en bestrijding van seksueel misbruik van kinderen. Deze ‘neutraliteit’ betekent in feite een afwijzing van de voorgestelde wet. Dit is onacceptabel.
Defence for Children Nederland roept Nederland op om zich actief in te zetten voor een krachtige EU-verordening. De technologie om seksueel misbruik van kinderen online te bestrijden is er en kan zó worden ingezet dat zowel privacy gewaarborgd blijft als kinderen worden beschermd. Het kabinet moet zich daarom uitspreken vóór regelgeving die kinderen beschermt en daders hun vrijhaven ontneemt.