Het moet makkelijker worden voor staatlozen om de Nederlandse nationaliteit te verkrijgen. De strikte eis van 'toelating' tot Nederland  (rechtmatig verblijf) moet worden veranderd in een systeem waarbij er wordt gekeken naar de band die een staatloos kind met Nederland heeft. Is die band duurzaam, dan moet het kind als ingezetene beschouwd worden en zou het Nederlanderschap verkregen moeten kunnen worden.

Er moet meer worden geprocedeerd over het recht om een nationaliteit te verwerven. Nu wordt er vooral geprocedeerd over het recht op verblijf (vaak via een buitenschuldprocedure). De eisen daarvoor zijn vaak onhaalbaar en daarnaast biedt het ook geen oplossing voor het onderliggende probleem: het niet hebben van een nationaliteit. Het recht om een nationaliteit te verwerven staat in artikel 7 van het Kinderrechtenverdrag.

Het recht op een nationaliteit staat ook in artikel 24 van het Internationaal Verdrag voor Burgerlijke en Politieke Rechten. Over schendingen van dit gedrag kan een klacht ingediend worden bij  het VN-Mensenrechtencomité dat toeziet op de implementatie van dit verdrag. 

NGO's zouden de problemen van staatloze Roma kinderen moeten aankaarten in de NGO-rapportages bij mensenrechtenverdragen. 

Europese landen zijn vaak huiverig om de eerste stap te zetten in een oplossing voor het staatloosheidsprobleem van Roma kinderen. Omdat staatloosheid een grensoverschrijdend probleem is, zal de oplossing alleen bereikt kunnen worden als de Europese landen samenwerken. Gedacht kan worden aan een protocol bij of aanpassing van het Europese Verdrag inzake Nationaliteit waarmee lidstaten onderling moeten afstemmen wie er verantwoordelijk is om staatloze Romakinderen aan een nationaliteit te helpen.

Documentaire Stateloos maakt Radeloos

Documentairemaker Bob Entrop presenteerde tijdens het debat zijn nieuwste documentaire 'Stateloos maakt radeloos', waarin hij twee staatloze Romafamilies volgt. De film laat op indringende wijze de gevolgen van staatloosheid zien. "Wat heb ik aan een diploma als ik daarna toch niet kan werken?", vertelt één van de hoofdpersonen uit de film na afloop.

Kinderrechten eerst

Peter Rodrigues zei in het debat dat het beginsel van 'proportionaliteit' ver te zoeken is in de procedures van de staatloze Romakinderen. Hij benadrukte dat er voor de staatsloze kinderen die zeer langdurig in Nederland verblijven, zekerheid moet komen. Hij waarschuwde om deze oplossing niet alleen te zoeken in het aanvechten van het probleem van de staatloosheid omdat dit nog heel veel tijd zal vergen. Deze Romakinderen zouden op basis van kinderrechten, hun recht op privéleven, continuïteit en ontwikkeling, nu een verblijfsvergunning moeten krijgen.

Sadet Karabulut was zeer onder de indruk van de film en de geschetste problemen. Ze zei ervan overtuigd te zijn dat als Kamerleden hier meer over zouden weten er ook actie ondernomen zou worden. Ze stelde voor om de film in een bijeenkomst in de Kamer te draaien en daar een debat of hoorzitting aan te koppelen. 

Zie voor meer informatie ook het Overzicht wetsbepalingen staatloosheid en het artikel 'Romakinderen en staatloosheid, Met de rug tegen de muur' in Right!, tijdschrift voor de Rechten van het Kind.  

UNHCR-rapport over staatloosheid

Een week na de bijeenkomst in De Balie, presenteerde de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR het rapport 'Staatloosheid in Nederland'. In het rapport onderzoekt de VN-Vluchtelingenorganisatie de onderliggende problemen van staatloosheid en doet enkele aanbevelingen voor een oplossing. De belangrijkste aanbeveling is om een procedure in het leven te roepen waarin mensen om erkenning van hun staatloosheid kunnen vragen. Eenmaal erkend als staatloze is de rechtsbescherming immers beter geregeld. Met het oog op het Kinderrechtenverdrag raadt UNHCR aan om kinderen die in Nederland worden geboren en anders staatloos zouden zijn de Nederlandse nationaliteit te verlenen als hun ouders duurzaam in Nederland verblijven.

Defence for Children werkt in de lobby voor een oplossing voor de problemen van de staatloze Romakinderen nauw samen met KerkinActie.