Seksuele uitbuiting van kinderen stoppen. Het klinkt als een utopie. Maar een onafhankelijke evaluatie van het programma Down to Zero laat zien dat het wel degelijk kan. Het succes zit in de  combinatie van vier kernelementen, ten eerste het versterken van kinderen om voor zichzelf en elkaar op te komen, ten tweede families en gemeenschappen weerbaar maken, als derde samenwerken met de overheid aan beleid en implementatie en daarnaast samenwerken met bedrijven.  

Terre des Hommes, Defence for Children – ECPAT, Plan Nederland, Free a Girl en ICCO werken sinds 2016 samen tegen seksuele uitbuiting van kinderen in het programma Down to Zero. In juli 2018, op de helft van de vijfjarige samenwerking, heeft MDF Training & Consultancy de relevantie, resultaten en de impact van het programma tot nu toe onder de loep genomen.

4.600 Kinderen kunnen voor zichzelf opkomen

De onderzoekers concludeerden dat  kinderen die slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting of dat risico lopen, zijn versterkt en opkomen voor zichzelf en elkaar. Inmiddels zijn bijna 30.000 jongens en meisjes geïnformeerd over seksuele uitbuiting en ruim 4.600 zijn getraind om voor zichzelf op te komen. Naast de trainingen, ontvangen kinderen en jongeren hulp in de tien landen waar Down to Zero actief is. In de zomer van vorig jaar kwamen twintig jongens van een kinderclub in Khajuraho, India, in actie en vroegen de politie op te treden tegen alcohol- en wietgebruik door toeristen in de openbaarheid. Himanshu Shukla, één van deze jongens werd vervolgens in Genève bij de VN uitgenodigd om te vertellen over het werk van de club en hoe kinderen zelf op kunnen komen tegen seksuele uitbuiting door reizigers en toeristen.

Film over het delen van seksueel getinte beelden

Lokale leiders spreken zich uit en in lokale kinderbeschermingscomités wordt samengewerkt tegen seksuele uitbuiting. Dit leidt er toe dat families en gemeenschappen, gesteund door Down to Zero, vaker aangifte durven te doen tegen mensenhandelaren die hun kinderen onrechtmatig wegnemen. Ook scholen en docenten doen mee; zo richtten docenten in Chiang Rai, in Noord-Thailand, een creatieve computerclub op waar leerlingen leren over seksuele uitbuiting op het internet. De leerlingen hebben inmiddels zelf een film gemaakt waarin een meisje seksueel getinte beelden deelt met een jongen, met alle gevolgen van dien. Met de film hopen de leerlingen andere leerlingen te waarschuwen voor de gevaren online.

Veroordeeld voor seksueel misbruik

Het in gesprek gaan met de overheid en het trainen van ambtenaren werpt zijn vruchten af. Zij hebben meer beleid gemaakt en actieplannen ontwikkeld om seksuele uitbuiting tegen te gaan. En daar blijft het niet bij: ambtenaren werken beter samen, implementeren relevant beleid en kennen budget toe. Hierdoor werd bijvoorbeeld in maart 2018 een volwassene veroordeeld tot dertien jaar gevangenisstraf voor seksueel misbruik van kinderen in Batam, Indonesië.

Trainen van medewerkers in de toerismebranche

In de bestrijding van seksuele uitbuiting speelt The Code, een gedragscode voor de reisindustrie, een belangrijke rol. The Code staat voor Code of Conduct for the Protection of Children from Sexual Exploitation in Travel and Tourism. De Code bestrijdt kindersekstoerisme door het creëren van een goed geïnformeerde toerismeketen en goed opgeleide medewerkers die kindersekstoerisme herkennen en voorkomen, waardoor een omgeving ontstaat waarin kindersekstoeristen niet worden getolereerd. Defence for Children - ECPAT is in Nederland de partner voor Nederlandse reisorganisaties die The Code ondertekenen en biedt ondersteuning bij de implementatie ervan. De lokale partners van Defence for Children–ECPAT werken, in de tien landen waar Down To Zero actief is, samen met The Code en ECPAT International. Zij  ondersteunen bedrijven bij het ontwikkelen van kinderbeschermingsmaatregelen in de bedrijfsvoering.

Ook tuktukchauffeurs en straatverkopers betrokken

De mid-term review toont aan dat vooral deze strategie grote ontwikkeling laat zien en de beoogde verandering binnen bedrijven teweegbrengt. In Down to Zero wordt samengewerkt met grote internationale hotelketens, maar ook bijvoorbeeld met lokale tuk-tuk- en taxichauffeurs en associaties van strand- en straatverkopers in het toerisme. In de Dominicaanse Republiek was MAIS-ECPAT in staat om sinds de start van het programma meer dan 8.000 medewerkers in het toerisme te trainen en om meer dan 20 bedrijven en alle regionale toerismeassociaties te committeren aan het kinderbeschermingsbeleid van The Code. In de Filipijnen is door lobby van ECPAT-Filipijnen door meerdere gemeenten de wettelijke verplichting gesteld dat een onderneming in het toerisme een kinderbeschermingsbeleid heeft, wat tot veranderingen bij een groot aantal bedrijven heeft geleid.

Down to Zero

Twee miljoen kinderen worden wereldwijd het slachtoffer van commerciële seksuele uitbuiting. In een alliantie genaamd 'Down to Zero' werken Terre des Hommes (lead), Plan Nederland, Defence for Children - ECPAT, Free a Girl en ICCO Cooperation samen om in 2020 commerciële uitbuiting in elf landen in Azië en Latijns-Amerika uit te bannen. Het 5-jarige programma (2016-2020) stelt kinderen en adolescenten in staat om zelf voor hun rechten te vechten, helpt gemeenschappen hun kinderen beter te beschermen tegen commerciële seksuele uitbuiting en verbetert en implementeert relevante wet- en regelgeving in de tien landen.

Meer informatie

Lees de mid-term review
Bekijk de verkorte weergave van de mid term review
Bekijk hoe Himanshu de VN toespreekt
Bekijk de film van Thaise leerlingen over seksuele uitbuiting online