Zorgen om privacywaarborgen en rechtspositie in conceptwetsvoorstel verzuim
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) wil het verzuim van leerlingen terugdringen door de Leerplichtwet en andere onderwijswetten te wijzigen. Defence for Children heeft via de internetconsultatie gereageerd op het conceptwetsvoorstel en de bijbehorende toelichting. Wij vinden het positief dat het ministerie van OCW verzuim wil terugdringen, maar het valt ons op dat geenszins wordt uitgewerkt hoe het ministerie denkt te kunnen monitoren en nagaan of de voorgestelde aanpak effectief is geweest en op welke termijn die effectiviteit zou moeten blijken. Tegelijkertijd moeten scholen meer gaan registreren over leerlingen en gaan ook meer gegevens gedeeld worden met samenwerkingsverbanden. Maar is dat, gelet op de privacy van leerlingen, wel noodzakelijk en proportioneel? Daarnaast is de rechtspositie van kinderen (en ouders) niet goed verankerd in het conceptwetsvoorstel. Defence for Children vindt dat het voorstel klemt met internationale verplichtingen en is teleurgesteld dat een Child Rights Impact Assessment (CRIA) mist.
Privacy
Het recht op bescherming van de privacy is onder andere neergelegd in artikel 16 VN-Kinderrechtenverdrag. Defence for Children zet vraagtekens bij de Memorie van Toelichting als het gaat om de bescherming van de privacy van leerlingen. Defence for Children plaatst met name kanttekeningen bij de voorgestelde uitgebreidere registratieverplichting voor scholen in combinatie met het feit dat meer verzuim- en vrijstellingsgegevens met meer entiteiten mogen worden gedeeld. Daarbij ontbreekt het aan wettelijke afwegingskaders, omdat veelal wordt verwezen naar lagere, flexibele regelgeving waarin dit nader moet worden uitgewerkt. De noodzakelijkheid en proportionaliteit van het wetsvoorstel dienen, als het gaat om privacy, nader te worden uitgewerkt en onderbouwd
Rechtspositie leerlingen en ouders
Wat mag en kan een leerkracht noteren? Heeft een leerling zeggenschap hierin en wat kan een leerling doen als die het niet eens is met vermelding van bepaalde gegevens in de registratie? Het conceptwetsvoorstel gaat in het geheel niet in op de rechtspositie en rechtsbescherming van kinderen en ouders. Het is niet duidelijk welke rechtswaarborgen er voor ouders en kinderen zijn. Dit dient verduidelijkt te worden. Nu de registratieverplichting voor scholen wordt uitgebreid, moet duidelijk zijn wat een kind of ouder kan doen wanneer zij het niet eens zijn met het soort verzuim dat wordt geregistreerd door de school. Of wanneer specifieke informatie over het kind wordt gedeeld met bijvoorbeeld het samenwerkingsverband. Ook bevelen wij aan om in de Memorie van Toelichting op te nemen op welke manier en onder welke voorwaarden leerlingen en ouders blijvend toegang kunnen krijgen tot hun verzuimdossier om de gedane registraties te kunnen volgen. Daarbij zou wat ons betreft ook gedifferentieerd moeten worden naar de leeftijd van het kind.
Aanbevelingen
In het conceptwetsvoorstel wordt onvoldoende aandacht besteed aan de rechten en de belangen van het kind. Defence for Children beveelt aan om nogmaals naar dit wetsvoorstel te kijken, rekening te houden met kinder- en mensenrechten en (privacy)deskundigen te betrekken. Voorts bevelen wij aan, conform artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag, kinderen (en ouders) te raadplegen. Hun ervaringen en visies zijn van onmiskenbaar belang om tot een effectieve aanpak te komen voor het terugdringen van verzuim, maar wij zien niet terug hoe zij bij dit conceptwetsvoorstel zijn betrokken.