Kinderen in armoede door verblijfsstatus ouder
Geen warme maaltijd 's avonds, van adres naar adres zwerven of soms zelfs uit huis geplaatst worden omdat je gezin in armoede leeft. Dat is de realiteit van veel kinderen met een vader of moeder zonder verblijfsvergunning. Kinderombudsman Margrite Kalverboer en de jeugd- en kinderombudsmannen van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag roepen de Nederlandse overheid in hun gezamenlijke rapport 'Nederlandse kinderen ontkoppeld' op om de situatie van deze kinderen te verbeteren. Defence for Children onderschrijft de bevindingen uit het rapport en herkent de signalen via de Kinderrechtenhelpdesk.
De belangrijke drie oorzaken voor de armoede waar veel gezinnen met een ouder zonder verblijfsstatus in terecht komen zijn volgens het onderzoek ten eerste dat een ouder zonder verblijfsvergunning niet mag werken in Nederland en kan hij of zij het gezin dus niet onderhouden. Daarnaast bepaalt de Koppelingswet dat een gezin geen toeslagen en bijstand krijgt van de Nederlandse overheid als een van de ouders niet in Nederland mag wonen. Tot slot is het in Nederland voor kinderen niet mogelijk om zelf geld te krijgen van de overheid.
Defence for Children ziet door een uitspraak van het Europese Hof van Justitie van mei 2017 in de zaak Chavez-Vilchez de laatste tijd wel gunstige ontwikkelingen in zaken bekend op onze kinderrechtenhelpdesk. Sander Schuitemaker, jurist Kinderrechten en Migratie: "Het belang van kinderen moet ook als kinderen of een van de ouders geen verblijfsrecht hebben centraal komen te staan. Ook is het belangrijk dat de kinderombudsmannen in de handreiking aan gemeenten wijzen op het recht van participatie van kinderen, vastgelegd in artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag. Kinderen zouden zelf mee moeten kunnen beslissen in zaken die hen aangaan."
De Kinderombudsman en de gemeentelijke jeugd- en kinderombudsmannen doen voorstellen aan de Nederlandse overheid om armoede onder kinderen aan te pakken. De belangrijkste zijn:
- De belangen van kinderen moeten een belangrijkere rol en een zwaarder gewicht krijgen bij de beslissing of een ouder een verblijfsvergunning krijgt.
- Om die belangen goed te kunnen afwegen moet de IND, die beslist of iemand een verblijfsvergunning krijgt, soms iemand inschakelen die de IND kan vertellen wat het beste voor het kind is.
- Als er maar één ouder voor de kinderen zorgt, moet de overheid die ouder helpen om van de andere ouder geld te krijgen om voor de kinderen te kunnen zorgen.
- De (Koppelings)wet moet worden aangepast, zodat een gezin met kinderen onder de 18 jaar toch geld kan krijgen van de overheid, ook al heeft één van de ouders geen verblijfsrecht.
- De overheid moet stoppen met de uitzondering bij artikel 26 van het Kinderrechtenverdrag: kinderen moeten ook zelf geld kunnen krijgen van de overheid, zeker als dat niet via hun ouders kan.