Nederlandse Staat moet kinderrechten beter naleven
Het VN-Kinderrechtencomité vindt dat Nederland het VN-Kinderrechtenverdrag beter moet naleven. Dat blijkt uit de aanbevelingen die het Comité op 18 februari 2022 publiceerde. De aanbevelingen zijn gericht aan de Nederlandse Staat met als doel de kinderrechtensituatie te verbeteren. De aanbevelingen gaan over verschillende thema’s, waaronder migratie, jeugdzorg en onderwijs. Daarnaast zijn er voor het eerst aanbevelingen over digitale kinderrechten en het klimaat. Ook beveelt het Comité wederom aan het optioneel protocol te ratificeren zodat kinderen de mogelijkheid krijgen een klacht in te dienen bij het Comité. Defence for Children onderschrijft de aanbevelingen van het Comité en licht een aantal daarvan uit.
Leefomgeving en klimaat
Het Comité is bezorgd over het feit dat Nederland het hoogste aantal kinderen met astma door luchtvervuiling heeft in Europa en roept de Nederlandse overheid dringend op maatregelen te nemen. Daarnaast beveelt het Comité aan de uitstoot van broeikasgassen en de schadelijke effecten van klimaatverandering te verminderen. Deze aanbeveling geldt ook voor het Caribisch gebied dat wordt bedreigd door de stijgende zeespiegel en sterkere orkanen. Tijdens de sessie met de Nederlandse overheid vroeg het Comité ook naar hoe kinderen worden betrokken en wat de staatssecretaris wil zeggen tegen kinderen over hun participatie in toekomstige klimaatplannen. De staatssecretaris gaf aan dat participatie van kinderen en jongeren heel belangrijk is, dat dit ook gebeurt en dat een jongerenraad wordt ingesteld.
Digitale kinderrechten
Het Comité roept Nederland op kinderen beter te beschermen in de digitale omgeving tegen geweld, schadelijke content en online risico’s via wet- en regelgeving en beleid. In 2021 kwam het nieuwe General Comment uit bij het VN-Kinderrechtenverdrag over kinderrechten in de digitale omgeving. In de aanbevelingen verwijst het Comité hiernaar en roept de Nederlandse Staat op tot het (door)ontwikkelen van beleid en regelgeving gericht op het beschermen van rechten en de veiligheid van kinderen online. De privacy van kinderen en de bescherming tegen online risico’s moet verankerd zijn in wetgeving. Net als effectieve procedures om overtredingen en strafbare feiten aan te pakken en daders te vervolgen. Specifiek noemt het Comité de noodzaak kinderen beter beschermen tegen seksuele uitbuiting, cyberagressie en grooming. Defence for Children verwelkomt deze aanbevelingen van het Comité.
Inclusief onderwijs voor kinderen met een beperking
Het Comité geeft aan dat de Nederlandse Staat ervoor moet zorgen dat alle kinderen met een beperking toegang hebben tot, en kunnen profiteren van, inclusief onderwijs op alle onderwijsniveaus. De Nederlandse Staat moet volgens het Comité maatregelen nemen, zoals het aanpassen van wet- en regelgeving, om inclusief onderwijs te waarborgen. Daarnaast benadrukt het Comité dat de leerplichtwet snel gewijzigd moet worden, zodat het moeilijker wordt vrijstelling te verlenen aan kinderen met een lichamelijke of psychische beperking en hen het recht op onderwijs wordt ontzegd. Defence for Children verwelkomt de aanbeveling van het Comité dat de leerplichtwet snel gewijzigd moet worden, maar roept op dit vooral in nauwe samenhang te lezen met de aanbeveling over inclusief onderwijs, aangezien het risicovol is alleen de leerplichtwet te wijzigen zonder dat het onderwijssysteem zelf inclusief wordt.
Migratie
Het Comité is bezorgd over asielzoekerskinderen in de verblijfsprocedure. Het Comité toont zich ook kritisch ten aanzien van de opvangomstandigheden van kinderen en beveelt de Nederlandse overheid aan prioriteit te geven aan het overplaatsen van kinderen en gezinnen vanuit noodopvanglocaties naar kindvriendelijke opvanglocaties. Dit ter voorkoming van overbevolking van opvanglocaties en de frequente verhuizingen van kinderen tussen de verschillende locaties. Het Comité maakt zich verder zorgen over kinderen die uit opvang verdwijnen. Volgens het Comité moet Nederland doorgaan met het onderzoeken van meldingen van verdwijningen van kinderen uit de opvang en maatregelen nemen dit te voorkomen. Defence for Children onderschrijft de aanbevelingen van het Comité en constateert dat deze een duidelijke aanwijzing geven aan de Nederlandse regering kinderen een steviger positie te bieden in het Nederlandse vreemdelingenrecht.
Seksuele uitbuiting
Het Comité is bezorgd over het feit dat geweld tegen kinderen, inclusief seksuele uitbuiting en online geweld, veelvuldig voorkomt in Nederland. Het Comité beveelt aan interventies te ontwikkelen waarmee met name kinderen met een handicap en kinderen die transgender zijn of genderdivers beschermd worden tegen seksuele uitbuiting. Ook geeft het Comité aan dat meer data verzameld moet worden over seksuele uitbuiting van kinderen in Nederland. Daarnaast geeft het Comité aan dat de toegang tot behandelprogramma’s voor jonge daders en kinderen die seksueel ongepast gedrag vertonen verbeterd moet worden, zodat deze kinderen de juiste behandeling en bescherming krijgen. Defence for Children – ECPAT is het hiermee eens, omdat daders van seksuele misdrijven vaak jong zijn en jong beginnen. Dit blijkt uit onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel. Preventie tijdens de jonge jaren is dus belangrijk om dadergedrag vroegtijdig te voorkomen en te stoppen.
Geweld tegen kinderen
Het Comité beveelt aan meer maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat hulp aan kinderen die slachtoffer of getuige zijn van geweld minder versnipperd is. Deze kinderen moeten uitgebreide ondersteuning krijgen en toegang tot kindvriendelijke en multidisciplinaire behandelingen. Defence for Children maakt zich zorgen over de versnippering van hulp aan minderjarige slachtoffers en getuigen. Wij pleiten dan ook voor het ontwikkelen van kindgerichte centra, waarbij het kind door de professionals centraal wordt gezet.
Non-discriminatie
Het Comité verwelkomt de aanstelling van de Nationaal Coördinator Discriminatie en Racisme en de uitbreiding van artikel 1 van de Grondwet met een verbod op discriminatie op grond van seksuele geaardheid of handicap. Het Comité doet dit om in gemeenten de discriminatiemeldpunten toegankelijk en kindvriendelijk in te richten. Ook geeft het Comité aan dat de huidige maatregelen, om discriminatie tegen te gaan, samen met kinderen en het maatschappelijk middenveld geëvalueerd moeten worden. Tot slot geeft het Comité aan dat data verzameld moet worden over discriminatie tegen kinderen in Nederland. Defence for Children onderschrijft deze aanbevelingen.
Jeugdstrafrecht
Het Comité moedigt de ontwikkelingen aan omtrent alternatieven voor vrijheidsbeneming en kleinschalige voorzieningen, maar maakt zich ook zorgen. Het Comité beveelt wederom aan dat de Nederlandse Staat de voorbehouden op artikel 37 en 40 IVRK zo gauw mogelijk intrekt. Dit betekent dat het jeugdstrafrecht van toepassing is op alle kinderen onder de 18 jaar en dat hun recht op juridische bijstand niet wordt beperkt. Daarbij maakt het Comité zich onder andere zorgen over de leeftijd voor strafrechtelijke aansprakelijkheid van 12 jaar en beveelt aan deze op te hogen naar 14 jaar. Ook wijst het Comité op het verblijf van kinderen in politiecellen en in voorlopige hechtenis en beveelt aan hen veel sneller, liefst meteen, voor een rechter te laten verschijnen. Het Comité is wederom kritisch over het opslaan van gegevens van minderjarigen in de DNA-databank en het registreren van strafrechtelijke gegevens en vraagt niet standaard DNA af te nemen bij kinderen die veroordeeld zijn tot een taakstraf van meer dan 40 uur of een gevangenisstraf. Defence for Children ondersteunt de conclusies en aanbevelingen van het VN-Kinderrechtencomité.