Goed nieuws uit Tanzania: kindhuwelijken bij wet verboden
Tanzania heeft per 24 oktober kindhuwelijken bij wet verboden voor zowel jongens als meisjes. Met deze wetswijziging is ook de minimum huwleeftijd voor meisjes nu 18 jaar (wat voor jongens al het geval was). De rechter heeft zich uitgesproken tegen het hoger beroep dat de Tanzaniaanse regering had aangespannen tegen een wetsvoorstel uit 2016 om de huwbare leeftijd voor meisjes en jongens recht te trekken en vast te stellen op 18 jaar. Volgens de regering was deze initiatiefwet in strijd met traditionele en religieuze gebruiken in het land. De rechter heeft dit hoger beroep afgewezen, waardoor zowel jongens als meisjes nu wettelijk 18 jaar moeten zijn voordat ze mogen trouwen. Goed nieuws voor meisjes in Tanzania!
Huwelijk en verloving minderjarigen verboden
In de African Charter on the Rights and Welfare of the Child (ACRWC), het regionale Kinderrechtenverdrag van de Afrikaanse Unie, staat vermeld dat een kindhuwelijk en de verloving van minderjarigen verboden is, en dat de aangesloten lidstaten actie moeten ondernemen om in wetgeving vast te leggen dat de minimum huwleeftijd 18 jaar is. Echter, kindhuwelijken komen nog steeds veel voor. Zo blijkt uit een rapport van de Afrikaanse Unie uit 2018 dat in 39 van de 55 lidstaten kindhuwelijken bij wet nog steeds zijn toegestaan. In die landen is geen wettelijke minimum leeftijd vastgesteld voor het huwelijk, of is wettelijk wel vastgesteld dat de huwleeftijd 18 jaar is, maar zijn uitzonderingen hierop toegestaan of zijn er sterke tegenstellingen tussen gewoonterecht of religieuze wetgeving en de formele wetgeving. In tien Afrikaanse Unie lidstaten is de wettelijke huwleeftijd voor jongens 18 jaar, maar voor meisjes stukken lager, met 10 jaar als huwleeftijd als dieptepunt. Met de recente wetswijziging in Tanzania, is er nu dus één lidstaat minder die een jongere leeftijd voor meisjes aanhoudt.
Een vorm van gender gerelateerd geweld tegen meisjes
In de landen waar Defence for Children – ECPAT werkt binnen de Girls Advocacy Alliance is het bestrijden van kindhuwelijken één van de belangrijkste thema’s die valt binnen de doelstelling: het tegengaan van gender gerelateerd geweld tegen meisjes. In drie van de vier programmalanden, Sierra Leone, Liberia en Ghana, is het bij wet verboden dat jongens en meisjes voor hun 18e trouwen. In ons vierde programmaland, Ethiopië, is de wettelijke huwleeftijd 18 jaar, de uitzondering hierop is dat meisjes in “serieuze gevallen” vanaf 16 jaar mogen trouwen. Ondanks deze wetgeving komen kindhuwelijken in deze vier landen nog steeds veel voor. Uit data van UNICEF uit 2018 blijkt dat tussen 2010-2017 in Ethiopië 14% van de jonge vrouwen tussen 20 en 24 jaar vóór hun 15e jaar is getrouwd en in Sierra Leone 13%. In Ghana is 21% voor hun 18e jaar getrouwd, en in Liberia 36%. Schokkende cijfers, welke staan voor grove schendingen van de rechten van en grote gezondheidsrisico’s voor vrouwen die toen zij trouwden nog meisjes waren.
Wijzigingen in formele en informele wetgeving van belang
De hoge cijfers in deze landen zijn te wijten aan gebrekkige implementatie van bestaande wetgeving. Daarnaast heeft het te maken met tegenstrijdigheden tussen gewoonterecht of religieuze regels en nationale formele wetgeving. Binnen de Girls Advocacy Alliance wordt op beide oorzaken hard gewerkt aan verbetering. Onze collega’s in de landen zetten hierbij in op internationale druk op hun regeringen, via rapportages over deze en andere kinderrechtenschendingen via het VN-Kinderrechtencomité en het Kinderrechtencomité van de Afrikaanse Unie . Zij voeren ook directe lobby bij hun overheden om wetten te verbeteren en/of beter te implementeren, en geven de overheden waar nodig ondersteuning vanuit hun juridische kinderrechtenexpertise. Verder zetten zij succesvol in op het beïnvloeden van traditionele en religieuze leiders, om ook gewoonterecht en informele wetten (by-laws) aan te passen en te zorgen dat traditionele en religieuze leiders zich tegen kindhuwelijken uitspreken. Deze combinatie van strategieën is belangrijk, want met alleen wetswijzigingen zijn landen er nog niet.
Belangrijke stap
Defence for Children – ECPAT benadrukt dat kindhuwelijken bij wet verbieden een heel belangrijke stap, maar de daadwerkelijke implementatie van die wetten, conform het VN-Kinderrechtenverdrag en de African Charter on the Rights and Welfare of the Child, zijn net zo belangrijk. Hierbij zijn ook veranderingen in traditionele normen en waarden noodzakelijk die schadelijke praktijken als het kindhuwelijk in stand houden. Defence for Children – ECPAT levert hier een bijdrage aan.